ΑΓΙΟΛΟΓΙΑ

ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΦΙΛΗΜΩΝ , ΑΡΧΙΠΠΟΣ ΚΑΙ ΑΠΦΙΑ

 

Άγιος Φιλήμων ο Απόστολος, Άρχιππος και Απφία

 

Άγιοι Φιλήμων, Απφία

& Άρχιππος

Οι Άγιοι Φιλήμων, Άρχιππος και Απφία ήταν μαθητές του Αποστόλου Παύλου (περί το 54 μ.Χ.) και τους αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στην προς Φιλήμονα επιστολή του.

 

Ο Φιλήμων και η σύζυγός του Απφία ήταν χριστιανοί στην πόλη των Κολοσσών της Φρυγίας, οι οποίοι οδηγήθηκαν στο Χριστό από τον Απόστολο Παύλο,  όταν αυτός είχε έρθει στην πόλη τους (Φιλήμ. εδ. 2). Είχαν ανεπτυγμένο αίσθημα φιλανθρωπίας. Χρησιμοποιούσαν τα πλούτη τους με προθυμία για την ανακούφιση φτωχών, ασθενών και για την ανάπτυξη του έργου του Χριστού. Μάλιστα, για τις αγαθοεργίες του Φιλήμονα γράφει συγκεκριμένα: «Χάριν ἔχομεν πολλὴν καὶ παράκλησιν ἐπὶ τὴν ἀγάπη σου ὅτι τὰ σπλάγχνα τῶν ἁγίων ἀναπέπαυται διὰ σοῦ, ἀδελφέ» (Προς Φιλήμονα, 7). Δηλαδή, έχουμε πολλή χαρά και παρηγοριά για την αγάπη σου, διότι οι καρδιές των αδελφών χριστιανών έχουν βρει ανάπαυση με τις ευεργεσίες και αγαθοεργίες σου, αδελφέ.

Για τον Άρχιππο λέγεται ότι ήταν συγγενής, ίσως και γιος του Φιλήμονα και της Απφίας. Ο Παύλος, επειδή ο Άρχιππος είχε μεγάλη αφοσίωση στη διάδοση του Ευαγγελίου, στην προς Φιλήμονα επιστολή του τον ονομάζει στρατιώτη.

 

Ο Παύλος αποστέλλει την ομώνυμη επιστολή στο Φιλήμωνα, παρακαλώντας τον να δεχτεί τον δραπέτη δούλο του Ονήσιμο, ο οποίος είχε φύγει στη Ρώμη, εκεί όπου αργότερα πίστεψε στο Χριστό, γι' αυτό και ο Παύλος τον συμβούλευσε να γυρίσει πίσω. Ο Φιλήμων και η σύζυγος του Απφία ήταν ευκατάστατοι και στο σπίτι τους γινόταν συναθροίσεις των Χριστιανών (Φιλήμ. εδ. 2). Ο Φιλήμων ήταν άνθρωπος προσφοράς που ανακούφιζε τις καρδιές των πιστών, των φτωχών και των ασθενών (Φιλήμ. εδ. 7). Στην επιστολή του ο Παύλος του ζητά να του ετοιμάσει κατάλυμα όταν θα πήγαινε στις Κολοσσαίς, κάτι που δείχνει τη στενή σχέση που είχαν μεταξύ τους (Φιλήμ. εδ. 17-22). Η εκτίμηση του Παύλου ήταν τέτοια που τον αποκαλεί, πιστό, ευγενή, φιλάνθρωπο και φιλόξενο με αγάπη και συγχωρητικότητα.

 

Η παράδοση θεωρεί ότι ο Φιλήμων ήταν ο πρώτος επίσκοπος των Κολοσσών, ο οποίος αργότερα μαρτύρησε με λιθοβολισμό από τους ειδωλολάτρες. Η Ορθόδοξη εκκλησία τιμάει τη μνήμη των Αγίων Φιλήμονα, Απφίας, Άρχιππου και Ονήσιμου στις 22 Νοεμβρίου. Ο Aπόστολος Άρχιππος εορτάζεται χωριστά και στις 19 Φεβρουαρίου.

 

 

ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ

 

Ἀπολυτίκιον  

Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Tετρὰς ἡ θεοσύλλεκτος τῶν ἀποστόλων Χριστοῦ Φιλήμων καὶ Ἄρχιππος καὶ σὺν Ἀπφίᾳ ὁμοῦ, ὁ θεῖος Ὀνήσιμος· λάμψαντες τοῖς ἐν σκότει ἀληθείας τὴν γνῶσιν, ἤθλησαν ὁμοφρόνως καὶ τὴν πλάνην καθεῖλον· καὶ νῦν ἐξευμενίζονται πᾶσι τὸν Κύριον.
 

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’.
Ἀπόστολοι Ἅγιοι, πρεσβεύσατε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
 

Κάθισμα

Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Τῷ ἀρότρῳ τοῦ λόγου καλλιεργῶν, χερσωθείσας καρδίας, Ἱερουργέ, τὴν θείαν ἐπίγνωσιν, γεωργεῖν παρεσκεύασας, καὶ καθελὼν τεμένη, εἰδώλων ἀνήγειρας, Ἐκκλησίας μάκαρ, εἰς δόξαν τοῦ Κτίστου σου· ὅθεν συνελθόντες τὴν ἁγίαν σου μνήμην, Φιλῆμον δοξάζομεν, ἱερῶς φωτιζόμενοι, καὶ συμφώνως βοῶμέν σοι. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

 

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ